Zamknij

Warta - zapomniane okno na świat ..

18:32, 05.07.2020 Roman Chalasz Aktualizacja: 09:38, 07.07.2020

Sieraków to niewielkie wielkopolskie miasteczko na dawnych zachodnich kresach Rzeczpospolitej. Przez wieki było dobrym domem dla dziesiątek pokoleń Polaków, Niemców, Żydów a czasami także ludzi innych narodowości. Piękna historia miasta i okolicy obfituje w interesujące a czasami dramatyczne wydarzenia, których bohaterami były setki, tysiące bohaterów, którzy tu się urodzili, mieszkali czy zmarli.  Nieodłączną częścią Sierakowa jest rzeka Warta. 

Przechadzając się nad Wartą nie widzimy na niej barek, statków czy nawet łodzi. Sporadycznie, jakby od święta pojawiają się na niej jednostki turystyczne. A przecież jeszcze nie tak dawno temu była to droga łącząca Wielkopolskę ze światem, która aż do odzyskania niepodległości przez Polskę stale, na przestrzeni wieków, zyskiwała na znaczeniu. Wraz z rosnącym ruchem statków na rzece rozbudowywana była infrastruktura ruch ten obsługująca. Powstawały przystanie przeładunkowe i porty dające możliwość zimowania barkom i ich złogom. Zanim nadeszła epoka pary i transport masowy przeniósł się na drogi szybko rosnącej sieci kolei żelaznych transport wodny był jedyną drogą dla towarów masowych.

Dla lepszego wykorzystania potencjału Warty już w XVIII wieku zamierzano kanałami połączyć dorzecza Wisły i Odry. W 1766 r. kartograf królewski Franciszek Czaki przedstawił projekt połączenia Noteci z Brdą w okolicy Bydgoszczy, jednak tą drogę wodną zbudowali dopiero Prusacy po I rozbiorze. Wartę z Wisłą miały też połączyć kanały między Nerem i Bzurą oraz Wartą i Pilicą (w pobliżu Wielgomłynów, gdzie obie rzeki dzieliły 2 mile – ok. 14 km). Sejm w 1775 roku uchwalił nawet budowę. Jednak podczas wizji w terenie Ferdynand Nax, architekt i królewski hydraulik (budowniczy wodny), stwierdził, że doszło do geograficznej pomyłki. Wartę i Pilicę dzieliły tu nie 2, ale 4 mile wyżynnego, trudnego dla budowy kanału terenu. Zaproponował budowę niżej, między Sulejowem i Widawą, ale Skarbu Państwa nie było na nią stać, podobnie jak i powołanego w celu realizacji tej inwestycji Towarzystwa Akcyonistów.

Zalążek portu w Międzychodzie powstał gdzieś na początku XVIII wieku. Jego istnienie potwierdzone jest już w 1742 r. (powstał zapewne dużo wcześniej) o czym świadczą akta majątku z Konarzewa, gdzie jest wymieniony faktor holenderski Krzysztof Adam, rezydujący w porcie międzychodzkim, który skupował drewno by je potem wysłać je przez Szczecin do Holandii. Porty czy przystanie w innych miasta nadbrzeżnych także mają pewnie bodaj średniowieczne rodowody. Z biegiem lat wraz ze wzrostem natężenia ruchu towarowego na Warcie rósł także wpływ transportu rzeką na rozwój miast położonych nad jej brzegami.

Po objęciu władzy nad Wielkopolską po trzecim rozbiorze, władze pruskie, od lat efektywnie wykorzystujące możliwości transportu rzecznego na Odrze, Renie, Szprewie i innych rzekach, położyły duży nacisk na intensyfikację transportu Wartą i budowę niezbędnej do tego infrastruktury. Od początku XIX wieku właściwie nieustannie i bardzo intensywnie prowadzono na Warcie różnego rodzaju prace usprawniające żeglugę. Pogłębiano tory wodne, budowano porty i bazy remontowe.

Wobec braku innego napędu to ludzie (właściciele jednostki, pracownicy ub wynajęci burłacy) lub konie, a czasem woły, ciągnęli szkuty, galary, barki czy berlinki pod prąd. Zwierzęta poganiali trybarze, holujący przy pomocy wołów lub koni wypełnione ładunkiem lub puste jednostki. W celu ułatwienia im pracy wzdłuż brzegów poprowadzono specjalne drogi dla zwierząt pociągowych i bardzo dbano, żeby nie zarastały. Niektóre z tych dróg, chociaż współcześnie nie są eksploatowane są widoczne do dziś.

Więcej nie tylko o Warcie jako oknie na świat, ale o historii Sierakowa przeczytacie na blogu Sieraków historia nieznana.

(Roman Chalasz)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%